ประวัติ ท่านผู้หญิงพัว อนุรักษ์ราชมณเฑียร ท

หน้า 1 2 3 4 5

ความสมหวัง-ไม่สมหวัง แม่ภูมิใจมากที่สุดที่ได้รับพระราชทานอักษรพระนามย่อ สว. และ วอ. ชั้นหนึ่งประดับเพชร จากสมเด็จพระพันวัสสาฯ และทูลกระหม่อมวไลอลงกรณ์ ในฐานะที่ทรงอุปการะและทรงชุบเลี้ยง เมื่อรับราชการสนองพระเดชพระคุณพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด้จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ก็ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เลื่อนชั้นเป็นลำดับมาจนถึงชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ เป็นท่านผู้หญิง เหรียญรัตนาภรณ์ชั้น ๓ เหรียญบรมราชาภิเษก และเหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้น ๑ กับการที่ได้ไปเที่ยวรอบโลกกับผู้ที่ตนสนิทชิดชอบและอยู่ในวัยเดียวกัน
สิ่งที่แม่ไม่สมประสงค์ คือ แม่อยากนั่งรถเบนซ์ เพราะเป็นรถทำจากประเทศเยอรมัน แม่ชอบใช้ของดี แต่บังเอิญไม่มีเงินพอที่จะจับจ่ายได้ ซื้อได้แต่เพียงรถเฟียตเท่านั้น จึงไม่สมหวังจนถึงบั้นปลายชีวิต อีกอย่างหนึ่งก็คือไม่สามารถเขียนประวัติตนเองได้ครบถ้วน และสิ่งที่แม่ผิดหวังประการสุดท้ายก็คือ แม่อยากมีชีวิตอยู่ให้ถึง ๙๐ ปี แต่ยังขาดอีก ๒ ปี ๗ เดือน จึงจะครบกำหนด แต่แม่ก็มีความภูมิใจที่ได้มีชีวิตอยู่จนถึงได้มีหลาน และเหลนทั้งชาย-หญิง และแม่ก็สามารถเลือกวันตาย ซึ่งเป็นวันพิเศษคือวันที่ ๒ เมษายน ๒๕๒๙ ซึ่งเป็นวันเกิดของคนที่แม่เคารพรักและเทอดทูนมากที่สุด

แม่ไม่ชอบการตั้งศพที่วัด หากสามารถจัดได้แม่ "อยากอยู่บ้าน" จึงพยายามพาลูกๆไปงานศพที่เจ้าภาพจัดตั้งที่บ้านเสมอๆ แม่เคยตั้งข้อสังเกตว่าบางบ้านเล็กนิดเดียว พอขึ้นไปบนบ้าน บ้านยังสั่นคลอน ลูกเขายังเอาศพแม่ตั้งไว้ที่บ้านได้ พูดทิ้งไว้เช่นนี้ก็ย่อมทราบได้ว่า หากแม่ตายก็จะต้องจัดตั้งที่บ้านแน่นอน และลูกก็ได้จัดทำให้แล้วตามความประสงค์

กุศลและเจตนาของแม่ มีความประสงค์ที่อยากจะบริจาคเงินเท่าที่โอกาสจะอำนวย โดยที่มีทุนทรัพย์จำกัด ก็ได้บริจาคไปตามจำนวนที่สามารถจัดหามาได้ โดยมิให้การใช้จ่ายในครอบครัวต้องประสบความขัดสน และลำบากเกินไป แม่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระราชทานเงินเดือน และค่าพยาบาลพิเศษ ตั้งแต่เริ่มเจ็บจนถึงแก่อนิจกรรม จึงทำให้เงินของแม่ที่มีอยู่บ้างแล้วยังคงมีเหลืออยู่ และได้จัดนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย เพื่อสมทบทุนและเพื่อพระราชทานโรงพยาบาลศิริราช อันเคยเป็นสถานที่เคยได้รับการศึกษา ๑๐๐,๐๐๐.- บาท เพื่อพระราชทานโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ซึ่งเป็นสถานที่เคยปฏิบัติงานอีก ๑๐๐,๐๐๐.- บาท โรงพยาบาลสมเด็จฯ ศรีราชา ๕๐,๐๐๐.- บาท มูลนิธิโรคไตแห่งประเทศไทย ๒๕,๐๐๐.- บาท วัดราชผาติการาม ๕๐,๐๐๐.- บาท กับจำนวนเงิน ๒๕๐,๐๐๐.- บาท ที่ผู้มีจิตศรัทธาสมทบทุนพระยาอนุรักษ์ และท่านผู้หญิงพัวในมูลนิธิอานันทมหิดล เนื่องในการที่ทรงบำเพ็ญกุศลพระราชทานศพท่านผู้หญิงพัวมาตั้งแต่ต้นจนพระราชทานเพลิง

ขณะนี้แม้แม่ไม่มีชีวิตแล้ว แต่ก็ยังอุตส่าห์เตือนใจเรื่อง " คุณธรรมสำหรับผู้ใหญ่ " โดยเขียนบันทึกไว้ในกระดาษบันทึกของแม่ดังนี้คือ

          ๑. มีอัธยาศัยดี มีเพื่อนฝูงคบหาสมาคมด้วย
          ๒. เป็นคนรู้จักตัวเอง รู้จักประมาณตน และรู้จักวางตนในทางที่ถูกที่ควร รักความยุติธรรม ไม่หูเบา มีใจเมตตากรุณา
          ๓. รู้จักตัดสินใจในทางที่เหมาะสม
          ๔. จดจำความผิดพลาดไว้เป็นบทเรียน และความสำเร็จเป็นผลดีเลิศไว้เป็นหลักปฏิบัติต่อไป
          ๕.   ยอมรับคำติเตียนจากผู้อื่น และให้คำตักเตือนแก่ผู้อื่น ทั้งนี้จะทำให้คุณความดีในตนสูงขึ้น
          ๖. มีชัยชนะด้วยใจสุภาพ และพ่ายแพ้อย่างใจเย็น
          ๗. กล้าที่จะรับมอบหมายหน้าที่ต่างๆ ถึงแม้จะเป็นของใหม่
          ๘. กล้าเผชิญความกลัวด้วยความบริสุทธิ์
          ๙. แม้ตนเองจะมีอารมณ์อยู่ ก็สามารถระงับได้ด้วยสติปัญญา ตลอดจนแสดงมารยาทได้เป็นปกติในเวลาจำเป็น

คำสอนของแม่นี้ลูกจะจดจำจนวันตาย

ที่ได้พรรณนามาแล้วทั้งหมดนี้ แสดงให้เห็นว่านอกจากความเป็นแม่แล้ว แม่ยังเป็นที่ปรึกษา เป็นทั้งครู ทั้งเพื่อนที่คอยเฝ้าติดตามเอาใจใส่ดูแลด้วยความเป็นห่วง เป็นที่พึ่งทางใจ เป็นขวัญของลูก เป็นกำลังใจให้ปฏิบัติงานสนองพระเดชพระคุณให้เต็มความสามารถ ผลของการปฏิบัติตามคำสั่งสอนของแม่มาตั้งแต่ต้น ก็มาปรากฎผลในปัจจุบัน ซึ่งลูกสำนึกในพระคุณแม่อย่างเหลือล้น ลูกได้มีโอกาสตอบแทนพระคุณแม่ได้ในช่วงเวลาอันเล็กน้อยระหว่างแม่เจ็บเพียง ๗ ปีเท่านั้น หากชาติหน้ามีจริงจะขอติดตามไปเป็นลูกที่ดีและได้ตอบแทนพระคุณของแม่อีกในทุกๆชาติ

จากลูก

แก้วขวัญ

คัดลอกจากหนังสือพระราชทานเพลิงศพ ท่านผู้หญิงพัว อนุรักษ์ราชมณเฑียร ๒๗ ธันวาคม ๒๕๒๙