ประดู่บ้าน
ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Pterocarpus indicus Willd.
วงศ์ :
LEGUMINOSAE - PAPILIONOIDEAE
ชื่อสามัญ
: Indian rosewood
ชื่ออื่น :
ดู่บ้าน (ภาคเหนือ) ประดู่กิ่งอ่อน ประดู่บ้าน
ประดู่ลาย (ภาคกลาง) สะโน (มลายู-นราธิวาส)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้ต้นผลัดใบสูง 15 – 30
เมตรเรือนยอดรูปกลมหรือรูปร่ม ทึบ
ปลายกิ่งจะห้อยย้อยลงเปลือกสีน้ำตาลคล้ำ
แตกเป็นสะเด็ดทั่วไป เปลือกในมีน้ำเลี้ยงสีแดง
ใบประกอบขนนก เป็นช่อเรียงสลับ ช่อยาว 12-20 ซม.
ช่อหนึ่งๆ มีใบย่อยที่ติดเยื้องกัน 4 – 10 ใบ
ปลายสุดของช่อจะเป็นใบเดี่ยวๆ รูปทรงรี
รูปไข่หรือรูปไข่แกมรูปหอก กว้าง 2.5-5 ซม. ยาว 5-15
ซม. โคนใบผายกว้าง แล้วค่อยๆ สอบไปทางปลายใบ
เนื้อใบหนา เลี้ยงทั้งสองด้าน
เส้นแขนงใบถี่โค้งไปตามรูปใบ เป็นระเบียบ ขอบใบเรียบ
ดอก เป็นดอกสมบูรณ์เพศ รูปดอกถั่วสีเหลือง
กลิ่นหอมอ่อน ออกรวมกันเป็นช่อตามง่ามใบหรือปลายกิ่ง
ช่อยาว 20 – 30 เซนติเมตร ผล รูปโล่ มีครีบเป็นแผ่นกลม
ตรงกลางนูน กว้าง 3 – 4 เซนติเมตร
พบในป่าดิบภาคใต้ตั้งแต่จังหวัดชุมพรลงไปสามารถปลูกได้ทั่วไป
ออกดอก เดือนมีนาคม – เมษายน
ดอกจะบานเกือบพร้อมกันและโรยพร้อมกัน
ประโยชน์ :
เนื้อไม้สีแดงอมเหลือง
มีเส้นแก่กว่าสีพื้นผ่าน เสี้ยนสนเป็นริ้ว
เนื้อละเอียดปานกลาง แข็งแรงและทนทาน
ไสกบตบแต่งง่ายและชักเงาได้ดี
ใช้ทำสิ่งปลูกสร้างบ้านเรือน
ด้ามเครื่องมือเครื่องใช้ทางการเกษตร เครื่องดนตรี
เปลือกให้น้ำฝาดสำหรับฟอกหนัง
และให้สีน้ำตาลสำหรับย้อมผ้า แก่นให้สีแดงคล้ำสำหรับย้อมผ้า
|