|
แผ่นดินไหวที่ทำให้เกิดคลื่นสึนามิ
เมื่อคราวเกิดแผ่นดินไหวในทะเลซึ่งอยู่ไกลจากชายฝั่งของประเทศนิคารากัว
เมื่อวันที่ 2 กันยายน ปี 1992 (วัดความรุนแรง หรือ
magnitude ระดับ 7.2 ริกเตอร์)
ผู้คนที่นั่นไม่ได้รู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือนมากนัก ความสั่นสะเทือน (severity
of shaking) อยู่ในระดับเพียง 2 หรือ 3
(ตามมาตรวัด ระดับต่ำสุดคือ 1 ถึง ระดับสูงสุดคือ 12) แต่ระยะเวลาราวๆ 20-70
นาที หลังจากแผ่นดินไหว เกิดคลื่นสึนามิเข้าถล่มบริเวณชายฝั่งทะเลของประเทศนิคารากัว
คลื่นนี้มียอดคลื่นสูงกว่า 4 เมตร (13 ฟุต) จากระดับน้ำทะเลเฉลี่ย
และมีระดับน้ำหนุนสูงสุดอยู่ที่ 10.7 เมตร (35 ฟุต)
คลื่นยักษ์ได้ซัดฝั่งในเวลาที่ไม่มีผู้ใดทันเตรียมตัวไว้ก่อน
ทำให้มีผู้เสียชีวิตและทรัพย์สินเสียหายจำนวนมาก
|
 |
เมืองเอล ทรานซิโต (El
Transito) ประเทศนิคารากัว
เมื่อวันที่ 1 กันยายน ปี 1992 คลื่นสึนามิ สูง 9 เมตร
ได้เข้าถล่มและทำลายหมู่บ้านจำนวน 1,000 หลังคาเรือน
มีผู้เสียชีวิต 16 คน บาดเจ็บ 151 คน คลื่นสึนามิลูกแรกที่เข้ามาถล่มนั้นมีขนาดเล็ก
ทำให้ประชาชนที่อาศัยอยุ่ริมชายฝั่งทะเล
มีโอกาสหลบหนีจากการเข้าถล่มของคลื่นลูกที่สอง และลูกที่สาม
ผู้คนกว่า 40,000 คน ได้รับผลกระทบจากการสูญเสียบ้าหรืออาชีพ
(ภาพโดย Harry yeh
จากมหาวิทยาลัยวอชิงตัน) |
คลื่นสึนามิครั้งนั้นเกิดจากแผ่นดินไหวที่ทำให้เกิดคลื่นขนาดยักษ์ ทั้งนี้
แผ่นดินไหวที่ทำให้เกิดคลื่นสึนามิเป็นแผ่นดินไหวใต้ทะเลที่มีจุดศูนย์กลางของการสั่นสะเทือนอยู่ที่บริเวณน้ำตื้นโดยมีการเคลื่อนย้วยตำแหน่งของรอยแตกของเปลือกโลก
(fault)
เป็นระยะทางหลายเมตร
และพื้นผิวของรอยแตกที่เกิดขึ้นจากแผ่นดินไหวใต้ทะเลจะมีขนาดเล็กกว่าพื้นผิวรอยแตกที่เกิดจากแผ่นดินไหวปกติ
แผ่นดินไหวที่ทำให้เกิดคลื่นสึนามิมีอีกประเภทหนึ่งคือ
แผ่นดินไหวที่มีการสั่นสะเทือน ค่อนข้างช้า
และมีการเคลื่อนตัวตามแนวรอยแตกของเปลือกโลกใต้พื้นทะเลช้ากว่ากรณีแผ่นดินไหวปกติ
วิธีการเดียวที่จะตอบได้ว่าแผ่นดินไหวจะทำให้เกิดคลื่นสึนามิหรือไม่นั้น
เกิดจากการคำนวณหาค่า seismic moment
ซึ่งใช้คลื่นการสั่นสะเทือนที่มีคาบเวลาที่นานมาก (นานกว่า 50
วินาทีต่อคาบ) คลื่นสึนามิ ครั้งร้ายแรงอีก 2 ครั้งที่เกิดจากแผ่นดินไหว
คือที่เกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน ปี 1994
และที่ประเทศเปรู เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ ในปี 1996
|
จุดศูนย์กลางของการสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหว (focus)
คือจุดหนึ่งของโลก (อาจจะอยู่ใต้ทะเลลึกหรือใต้พิภพ)
ที่บริเวณแผ่นดินแยกออกจากกันครั้งแรกและจะเป็นจุดที่คลื่นแผ่นดินไหว
(seismic wave) ก่อตัวขึ้น
ส่วนจุดศูนย์กลางของผิวโลก (epicenter)
คือจุดบนพื้นผิวโลกที่อยู่เหนือจุดศูนย์กลางของการสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหว
ระดับความรุนแรง (magnitude)
ของแผ่นดินไหว คือค่าลอการิทึม (logarithm)
ของความสูง (amtitude)
ที่สูงสุดของ
คลื่นแผ่นดินไหวลูกหนึ่ง
ตามที่วัดได้จากเครื่องวัดความสั่นสะเทือน (seismometer)
ดังนั้นแผ่นดินไหวระดับ 9 มีความสูงของคลื่นแผ่นดินไหวเป็น 10
เท่าของความสูงของคลื่นแผ่นดินไหวระดับ 8 และเป็น 100
เท่าของแผ่นดินไหวระดับ 7
|
|
|
คลื่นสึนามิ :
ความสัมพันธ์กับศูนย์กลางการเกิดแผ่นดินไหว
(SEA SURFACE) = ผิวน้ำทะเล
(SEAFLOOR) = พื้นทะเล
(FAULT) = รอยแตกของเปลือกโลก
|
หน้า
1 2
|
