|
บอระเพ็ด
ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Tinospora crispa
(L.) Miers ex
Hook.f. & Thomson
วงศ์ :
MENISPERMACEAE
ชื่อสามัญ
: -
ชื่ออื่น : เครือเขาฮอ
จุ่งจิง (ภาคเหนือ) ตัวเจตมูลหนาม (หนองคาย)
เจตมูลยาน เถาหัวด้วน (สระบุรี) หางหนู (สระบุรี,
อุบลราชธานี)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้เถาเลื้อยพัน
เถาแก่มีปุ่มปมจำนวนมาก มีรากอากาศเป็นเส้นยาวห้อยลง
จะคล้ายชิงช้าชาลี แตกต่างกันตรงเถาบอระเพ็ดใหญ่กว่า
ปุ่มปมของบอระเพ็ดมากกว่า
ที่หลังใบตรงฐานแผ่นใบของบอระเพ็ดไม่มีปุ่มสีเขียวอ่อน
แต่ตรงฐานใบของชิงช้าชาลีจะมีปุ่มสีเขียวอ่อนข้างละหนึ่งปุ่ม
ใบ เดี่ยวรูปหัวใจ ดอก ช่อ
ดอกตัวผู้และดอกตัวเมียอยู่ต่างต้นกัน
ดอกย่อยมีขนาดเล็กมาก ไม่มีกลีบดอก ผล เป็นผลสด
ค่อนข้ากลม เถามีรสขมมาก
ประโยชน์
: ตำรายไทยใช้เถาเป็นยาแก้ไข้
ขับเหงื่อ แก้กระหายน้ำ แก้ร้อนใน โดยนำเถาสดขนาดยาว 2
คืบครึ่ง (30-40 กรัม) ต้มคั้นเอาน้ำดื่ม
หรือต้มเคี่ยวกับน้ำ 3 ส่วนจนเหลือ 1 ส่วน
ดื่มก่อนอาหารวันละ 2 ครั้ง เช้าเย็น หรือเมื่อมีไข้
นอกจากนี้ใช้เป็นยาขมเจริญอาหารด้วย
ปัจจุบันองค์การเภสัชกรรมผลิตทิงเจอร์บอระเพ็ด
เพื่อใช้แทน Tincture Gentian
ซึ่งเป็นส่วยผสมของยาธาตุที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ
การทดลองในสัตว์พบว่าน้ำสกัดเถาสามารถลดไข้ได้ |
