|
กัลปพฤกษ์
ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Cassia
bakeriana Craib
วงศ์ :
LEGUMINOSAE -
CAESALPINIACEAE
ชื่อสามัญ
: Wishing Tree, Pink Shower
ชื่ออื่น :
กานล์ (เขมร-สุรินทร์) ชัยพฤกษ์
(ภาคเหนือ)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง
เปลือกนอกสีเทา แตกกิ่งต่ำทอดกิ่งก้านยาวขึ้นสู่ข้างบน
เวลาออกดอกสวยงามมาก
เพราะในระยะนี้ต้นไม้จะทิ้งใบจนหมด
มีแต่ช่อดอกออกแน่นเป็นกลุ่มตลอดกิ่งและติดทนอยู่ได้หลายวัน
ชอบขึ้นอยู่ตามป่าเบญจพรรณแล้งภาคเหนือ ภาคตะวันออก
และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
บางครั้งพบขึ้นอยู่บนเทือกเขาหินปูน ใบ เป็นช่อ ยาวถึง
35 ซม. ใบย่อยมี 5-6 คู่ เป็นรูปบรรทัดสั้นๆ ยาว
4.5-8.5 ซม. กว้าง 1.7-3.0 ซม. ปลายแหลมหรือเป็นติ่ง
มีขนละเอียดอ่อนนุ่มปกคลุมทั้งสองด้าน
ด้านท้องใบจะมีขนหนาแน่นกว่าด้านหน้าใบ
ก้านใบย่อยสั้นมากยาวเพียง 2 มม. ดอก
เกิดบนช่อแบบไม่แตกกิ่งก้าน ยาว 4.0-7.5 ซม.
ออกมาตามกิ่งก้าน ตลอดกิ่งมีใบประดับแทรกชัดเจน
ก้านดอกยาวประมาร 6 ซม. ดอกสีชมพูเมื่อเริ่มบาน
แล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพูเรื่อๆ จนถึงสีขาว
ระยะนี้บริเวณโคนต้นจะเต็มไปด้วยกลีบดอกสีขาวที่ทะยอกันร่วงหล่นจากต้น
กลีบรองดอกยาว 9-12 มม. กลีบดอกแยกจากกันเป็นอิสระ
แต่ละกลีบมีขนาดเกือบเท่าๆ กัน เป็นรูปไข่ยาว 3.5-4.5
ซม. กว้าง 1.2-2.5 ซม. ปกคลุมด้วยขนละเอียดบางๆ ทั้ง 2
ด้าน
ที่ฐานกลีบดอกจะคอดเข้าหากันเป็นส่วนของก้านกลีบดอกสั้นๆ
ยาวเพียง 5 มม. เกสรผู้มีขนาดยาวไม่เท่ากัน มีอยู่ 3
อัน คล้ายคลึงกับกัลปพฤกษ์ ได้แก่ C. agnes
(de Witt) Brenan
และ กาลปพฤกษ์
C.javanica L.
จึงทำให้มีผู้เข้าใจไขว้เขว เรียกชื่อสามัญสับสน
ปะปนกันไป C. agnes
มีเขตกระจายพันธุ์ อยู่ในแถบอินโดจีน
แตกต่างกับกัลปพฤกษ์ตรงที่ช่อดอกแยกแขนง ดอกใหญ่กว่า
และสีเข้มกว่า ส่วน C.javanica
นั้น มีเขตกระจายพันธุ์ทางภาคใต้ของไทยลงไปถึงมลายู
และอินโดเนเซีย
แตกต่างกับกัลปพฤกษ์ตรงที่ฝักแก่ไม่มีขนปกคลุม
ใบย่อยมีจำนวนคู่มากกว่า (6-15) คู่
และกลีบรองกลีบดอกมีขนาดสั้นประมาณ 5 มม. เท่านั้น
ทั้งสองชนิดนี้เวลาออกดอกไม่ทิ้งใบ
และลำต้นเมื่อยังมีอายุน้อยจะมีหนามแข็งๆ ตามลำต้น
เกิดจากกิ่งที่ชะงักงัน
ประโยชน์ :
เนื้อไม้และเปลือกมีสารฝาดใช้ฟอกหนัง
ฝัก ใช้เป็นยาระบายอย่างอ่อน
|
