มะไฟ
ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Baccaurea ramiflora
Lour.
วงศ์ :
EUPHORBIACEAE
ชื่อสามัญ
:
ชื่ออื่น :
แซเครือแซ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ผะยิ้ว
(เขมร-สุรินทร์) ส้มไฟ (ภาคใต้) หัมกัง
(เพชรบูรณ์)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้ต้นขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ สูง
10-15 เมตร ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกัน รูปรีแกมหอก
โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ หรือหยักตื้นๆ ปลายใบเรียวแหลม
กว้าง 5-8 ซม. ยาว 10-22 ซม. เส้นแขนงใบมี 5-8 คู่
ด้านล่างนูน เนื้อใบค่อนข้างบางเกลี้ยง ก้านใบยาว
5-7.5 ซม. ดอก ออกเป็นช่อตามกิ่งและลำต้น
ดอกตัวผู้มีกลีบรองดอกสีเหลืองเจือสีชมพูเรื่อๆ 4-5
กลีบ ดอกตัวเมียออกเป็นช่อยาวมาก
กลีบรองดอกรูปขอบขนานแคบๆ ช่อหนึ่งๆ จะมีดอกอยู่ราวๆ
15-25 ดอก ขนาดไม่เท่ากัน เกสรผู้มี 4-8 อัน
กลีบรองกลีบดอกรูปขอบขนานแคบๆ ยาวประมาณ 1.2 ซม.
รังไข่มีขน ดอกมีกลิ่นหอมอ่อนๆ
จะออกดอกในราวเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม ผล
ค่อนข้างกลมหรือรี วัดผ่าศูนย์กลางประมาณ 1-1.5 ซม.
สีผิวเหลืองถึงแดง ผิวเกลี้ยง มี 1-3 เมล็ด
เนื้อหุ้มเมล็ดสีขาวขุ่น รสเปรี้ยวอมหวาน
มะไฟขึ้นในป่าดงดิบใกล้ลำธาร หรือที่ชื้นในป่าผลัดใบ
ออกดอกประมาณเดือนมีนาคม
ประโยชน์ :
ทางอาหารใช้รับประทานผลสด
รสเปรี้ยวอมหวาน ทางสมุนไพร ราก น้ำต้มราก
รวมกับสมุนไพรอื่นๆ ดื่มแก้ท้องร่วง แก้บวมอักเสบ
เผาไฟกินเป็นยาถอนพิษ ดับพิษร้อน ต้น เปลือก
ทำเป็นยาทาภายนอก แก้บวม อักเสบ
|