สวนพฤกษศาสตร์คลองไผ่
             Klong Phai Botanical Garden   
 

Mimosoideae









กระถินเทศ

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Acacia farnesiana  (L.) Willd. Mabb.
วงศ์ :  Leguminosae - Mimosoideae
ชื่อสามัญ :  Sponge Tree , Sweet acacia

ชื่ออื่น :  กระถิน (ภาคกลาง); กระถินเทศ, กระถินหอม, คำใต้, ดอกคำใต้ (ภาคเหนือ); เกากรึนอง (กาญจนบุรี); ถิน (ภาคใต้); บุหงาเซียม(มลายู-ภาคใต้); บุหงาละสะมะนา (ปัตตานี); บุหงาอินโดนีเซีย(กรุงเทพมหานคร); มอนคำ (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :  ไม้พุ่มขนาดเล็กสูง 2-4 เมตร ลำต้นมีหนาม กิ่งก้านมีสีน้ำตาลคล้ำ ใบ เป็นใบประกอบเรียงตัว 2 ชั้น ยาว 5-8 ซม. มีขนอ่อนประปราย มีใบย่อย 10-20 คู่ หูใบเป็นหนามแข็ง 1 คู่ ยาวประมาณ 1-1.5 ซม. ดอก เป็นช่อ ออกตามง่ามใบ กลุ่มละ 2-5 ช่อ มีดอกย่อย เส้นผ่าศูนย์กลาง 1 ซม. มีสีเหลืองเข้ม กลิ่นหอม แต่ละช่อประกอบด้วยดอกเล็กๆ จำนวนมาก มีใบประดับเล็กๆ เรียงเป็นวงอยู่ด้านล่างของช่อดอก กลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอกเป็นหลอดส่วนปลายมี 5 กลีบ รังไข่ยาวเป็นหลอดมีเกสรตัวผู้มาก เส้นผ่าศูนย์กลาง 1-1.5 ซม. โคนฝักสอบมีเมล็ด 3-15 เมล็ด เมล็ดเล็กสีน้ำตาล เป็นมัน รูปรี
          กระถินเทศเป็นพรรณไม้พื้นเมืองของทวีปอเมริกาเขตร้อน นำเข้ามาปลูกในประเทศไทยนานมาแล้ว และแพร่กระจายไปทั่วทุกภาค ตามที่ลุ่มที่มีน้ำท่วมถึงและตามริมฝั่งน้ำ ปลูกกันทั่วไปในเขตร้อนและเขตกึ่งร้อน ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด

ประโยชน์ :  ด้านสมุนไพร เปลือกต้น ใช้สมานแผล ห้ามเลือด แก้ท้องเสีย แก้ไอ ริดสีดวงทวาร ใบ ใช้ใบสด เป็นยาฟอกแผล ราก ต้มน้ำอมแก้ปวดฟัน ยาง ใช้เป็นกาวทาได้ เรียกว่า กัมอะเดเซีย สามารถพัฒนาเป็นสารยึดเกาะในอุตสาหกรรม   การผลิตยาเม็ด เข้ายาอายุวัฒนะ ดอก สกัดกลิ่นหอมเป็นน้ำหอม ใช้เป็นยาแก้เกร็ง ฆ่าแมลง แต่งกลิ่นอาหาร