มหาหงส์
Hedychium coronarium Roem.

 

 
                            พอเข้าป่าพาใจให้ชื่น           หอมรื่นดอกดวงพวงบุปผา
                        สาวหยุดพุดจีบปีบจำปา            กรรณิการ
์มหาหงส
์ชงโค

                                                                      อิเหนา...พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2

            ไม้ชนิดนี้เป็นพันธุ์ไม้จำพวกขิง ข่า มีเง่าหรือแง่งอยู่ในดิน  แล้วมีต้นแบบกาบใบหุ้มงอกขึ้นมานับเป็นหน่อๆ สูงบ้าง ต่ำบ้าง บางทีสูงถึง 2  เมตร ก็มี แต่โดยมากก็ในราว 1 เมตรเป็นประมาณ ดอกออกที่ยอดเป็นช่อขาวบริสุทธิ์ ตัวดอกก็โตพอใช้ แต่เวลาบานไม่บานทั้งช่อ และมักทะยอยกันบาน เริ่มเวลาเย็น มีกลิ่นหอมจัดทีเดียว และชวนดมเสียด้วย จึงมีผู้คนนิยมหามาปลูกกันมาก ปลูกก็ง่าย ตามชายๆน้ำเป็นดีที่สุด แต่จะปลูกไว้ในกระถางหรือในที่แห้งๆ สักหน่อยก็ได้

              พันธุ์ไม้จำพวกมหาหงส์มีหลายชนิดเหมือนกัน สีนวลก็มี แดงก็มี เหลืองอมแดงก็มี และมีกลิ่นหอมทั้งนั้น เป็นแต่ว่ามากหรือน้อยต่างกัน แต่อย่างไรก็ดี ไม่มีชนิดใดหอมแรงเท่ามหาหงส์ ถิ่นกำเนิดของมหาหงส์ อยู่ในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้

 

                            เที่ยวชมมิ่งไม้ในสวน         หอมหวนทุกพรรณบุปผา
                      การเกดแก้วแกมกรรณิการ์     
กุหลาบสร้อยฟ้าอินทนิล
                      ชาตบุษป์พิกุลแกมประยงค์       มะลิลา
มหาหงส์ส่งกลิ่น
                      สารภีร่วงรสรวยริน             
     กะถินนางแย้มมะลิวัน

                                                                   รามเกียรติ์...พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 1