โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช

แผ่นดินไทย

          ณ ดินแดนประเทศไทย เป็นดินแดนที่มีความสมบูรณ์ และมีความหลากหลายทางชีวภาพสูง ตั้งอยู่บนคาบสมุทรอินโดจีน ทางฝั่งตะวันออกติดกับมหาสมุทรแปซิฟิค ด้านฝั่งตะวันตกติดกับมหาสมุทรอินเดีย นอกจากนั้น ประเทศไทยยังตั้งอยู่เหนือเส้นศูนย์สูตร ส่งผลให้มีอุณหภูมิเฉลี่ยสูงตลอดปี จึงทำให้เป็นดินแดนแห่งความอุดมสมบูรณ์ ด้วยพืชพรรณไม้นานาชนิด มีสัตว์ป่าและสรรพสิ่งมากมาย ไม่ว่าจะเป็นสัตว์บก สัตว์น้ำ หรือสรรพชีวิตอันหลากหลายในท้องทะเล
          ด้วยปัจจัยพื้นฐานดังกล่าว อีกทั้งยังได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้พัดผ่านประจำ จึงนำพาฝนและความชุ่มชื้นมาสู่ภูมิอากาศโดยรวมของประเทศ สภาวะเช่นนี้ย่อมเอื้ออำนวยต่อการเกิดและวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตมากว่าในเขตพื้นที่ที่มีสภาพอากาศค่อนข้างแปรปรวน
          ประเทศไทย มีทำเลที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ที่ได้เปรียบมากกว่าประเทศอื่นๆ เพราะตั้งอยู่ใจกลางของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รายล้อมด้วยประเทศเพื่อนบ้านคือ ลาว กัมพูชา มาเลเซีย และพม่า ดินแดนประเทศไทย จึงเป็นดังสะพานเชื่อมและจุดบรรจบของมวลสรรพชีวิตของภูมิภาคเหล่านี้ ก่อให้เกิดสภาพธรรมชาติอันหลากหลาย เป็นสะพานเชื่อมต่อสังคมสิ่งมีชีวิตจากเขตเหนือของโลกแถบเทือกเขาหิมาลัยและตอนใต้ของจีนกับป่าดงดิบชื้นแถบมาเลเซีย รวมทั้งสังคมแบบร้อนแล้งจากฝั่งกัมพูชาและลาว อีกประการหนึ่งด้วย

ภายใต้ภูมิศาสตร์ที่มีความแตกต่างกันบนพื้นที่โดยรวมของประเทศคือ 513,115 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 320.6 ล้านไร่ ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 6 ภาค ตามสภาพภูมิศาสตร์ดังนี้คือ ภาคเหนือ : มีเทือกเขาสลับซับซ้อนทอดเรียงตัวกันแนวเหนือใต้ สภาพโดยทั่วไปเป็นเทือกเขาที่มีความสูงเฉลี่ยมากกว่า 1,000 เมตร มีภูเขาแดนลาวกั้นเขตแดนระหว่างไทยกับพม่า เป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำปิง ทางด้านตะวันตกมีเทือกเขาถนนธงชัย และเทือกเขาตะนาวศรีตอนบนตั้งตระหง่านเด่นเป็นสง่า ตอนกลางของเทือกเขาเป็นเทือกเขาผีปันน้ำ มีแนวสันเขาวกวน แบ่งทางน้ำไหลสู่แม่น้ำโขง แม่น้ำเจ้าพระยาผ่านแม่น้ำวังและแม่น้ำยม ด้านตะวันออกมีเทือกเขาหลวงพระบางและเทือกเขาเพชรบูรณ์ เป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำน่าน ขุนเขาเหล่านี้ล้วนเป็นต้นน้ำลำธารที่สำคัญของประเทศ ผลิตน้ำหล่อเลี้ยงให้แก่แม่น้ำปิง วัง ยม น่าน มาบรรจบกันเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา ภาคเหนือมีป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์มาก ทั้งป่าดงดิบเขา ป่าสน ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง ภาคกลาง : บริเวณภาคกลาง ถือเป็นหัวใจของภาคเกษตรกรรมที่เหมาะสมต่อการเพาะปลูกพืชผลนานาชนิดรวมถึงการปลูกข้าวด้วย เพราะมีที่ราบลุ่มกว้างใหญ่สลับกับป่าดงดิบและหนองบึง มีทิวเขาเตี้ยๆ อยู่ทางทิศตะวันตกของแม่น้ำสายสำคัญ เช่น แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำป่าสัก แม่น้ำลพบุรี แม่น้ำสะแกรัง แม่น้ำแม่กลอง ฯลฯ บริเวณที่สำคัญที่สุดของภาคกลางคือ ที่ราบดินดอนสามเหลี่ยมเจ้าพระยา เริ่มตั้งแต่จังหวัดชัยนาทลงมาถึงอ่าวไทย นับเป็นอู่ข้าวอู่น้ำมาตั้งแต่โบราณ

...................................................................................................................
ที่มาของข้อมูล : สมุดไดอารี่ "ป่ารักษ์น้ำ" ของโครงการ THINK EARTH ประจำปี 2547	อ่านต่อ